Çocuklarımızı Namaza Nasıl Alıştırırız?

Yaşça çocuğu büyük olup da namaz kılmayan anneler daha çok soruyorlar bu soruyu: “Kılmıyor namazlarını, çok üzülüyorum ama ne yapayım? Zorla nasıl yaptırayım koca çocuk” diyorlar. Sürekli kıl kıl dedikçe, daha çok soğuyup nefret etmesinden endişe ediyorlar. Amel defterine yazıldığı için de ahiretleri için korkuyorlar haliyle. Böyle annelere çocukları küçükken namaz konusunda onlarla nasıl bir diyalog içinde olduklarını soruyorum. En az 11-12 yaşlarından başlıyorlar anlatmaya. “Namazlarını kılması gerektiğini anlattık, babası da ben de kılıyoruz evde, küçükken yanımıza gelir kılardı, şimdi namaz kıl deyince hakaret etmişiz gibi bakıyor” diyorlar. Çaresiz kaldığım anlardan birisi. Hakikaten Allah imtihan etmesin ama ne yapılır? Ben, işlerin ileri boyutunu henüz bilmeyen ve tecrübe etmeyen bir anne olarak, ancak küçük çocuğu olan annelere tavsiye verebiliyorum çünkü. Deneyimlediğim ve faydasını gördüğüm ne varsa…

İşte bu nedenle, çocukları henüz küçük olup,yolun başında olan anneler için yazacaklarım daha çok. Hazır mıyız? Başlıyoruz…

Namaz, bizim hayatımızın içinde her daim olsa da, söylem olarak devamlı gündemimizde olmak zorundadır. Anne-baba neye önem verirse, çocuk bunun farkında olarak büyüyor. Evde dizi/film konuşuluyorsa gündem bu olur, sürekli müzik dinlenirse çocuk mırıldanır. Para mevzu bahis ise, devamlı hesap yapan bir çocuk olur ve örnekleri çoğaltın. Namaz bizim dilimizde olmalı çocukların farkında olacağı şekilde. “Namaz vakti gelmiş, kalkıp kılayım. Namazım geçmesin, oyuna bir ara verelim. Namaz kılıyorum hadi gelmek ister misin?” gibi cümlelerle gün içinde taze tutulmalı çocuk zihninde namaz. Özellikle namaz anında çocuklar ya birbirleriyle kavga ediyorlar, ya bağırıp çağırıyorlar ya da tepemize çıkıyorlar.(imtihan!) Tesettürümüzü bozacak şekilde üstümüzü başımızı çekiştirip namazımızı ifsad etmedikleri müddetçe, bütün bu karmaşayı göze alıp namazı yanlarında kılmamız güzel olacaktır. Odalara çekilip kılmaktan daha iyidir en azından. Namaza mutlaka çağırmalıyız, bunu sadece bir rica olarak “ben namaz kılıyorum gelmek ister misin” diyerek yapabiliriz. Oyun oynarken bırakıp gelmez büyük ihtimal, zaten gelsin diye söylemiyoruz, gündem oluşturmak maksat. Bazen gelir nadiren de olsa. Abdest nefislerine zor geliyor gözlemlediğim kadarıyla. Kendisi talep etmedikçe abdest almaya (kız çocuklarını da tesettüre) zorlamamak gerekir. Kendilerine özel bir minik seccade alabiliriz. Ama ayrıca yazmak istediğim bir konu vardı, yeri gelmişken buraya sıkıştırayım: Şimdi bir moda çıkmış, çocuklar için üzerinde isimleri yazan süslü püslü seccadeler. Her işte abartıya kaçmayı ve modayı takip etmeyi marifet saymayalım. Çocuklara bir şeyi sevdireceğiz diye dinimizin unsurlarından tavizler verip bilinçaltlarına başka şeyler nakşetmeyelim. Perdedeki süsü bile bana dünyayı hatırlatıyor deyip söküp atan bir Peygamber(s.a.v.)in ümmeti olarak, özellikle ibadette/namazda iftihah tekbiri ile nasıl ki ellerimizi kaldırıp dünyayı arkamıza alıyorsak, seccadelerimiz de öyle dünyalıktan uzak olmalı. Çocuk zaten aklını namaza veremiyor, bir de üzerinde en sevdiği çizimler. Bunun yerine çarşılarda satılan şu minik seccadeler daha güzel olur kanaatindeyim.

Cami ve cemaat konusu da namaza alıştırmak ve sevdirmek için çok iyi olur. Evde eşle ve çocuklarla mümkün mertebe cemaat yapmak , namaz sevgisi açısından önemlidir. Bunu zaten hepimiz biliyoruz ama kimimizin eşi yok, kimimizin eşi namaz kılmıyor, kimimizin eşinin iş saatleri buna müsait olmayabiliyor. Camilerde namaz kılmak, çocuklarla vakit namazlarına katılmak, o atmosferi en azından haftada birkaç vakit namazında solumalarına fırsat oluşturmak çok faydalı olacaktır.

Bütün bu yazdıklarım 7 yaş dönemine kadar çocukta namaz bilinci ve sevgisi oluşturmak içindir. Bir de telkinin öneminden her fırsatta bahsediyorum, namaz konusunda da telkin çok önemlidir. Çocukta bir Peygamber(s.a.v.) sevgisi oluşturabilmişsek ne mutlu bize; şimdi bunun üzerine her şeyi bina edebiliriz. 7 yaşında namaza alıştırın mealindeki hadisi çocuklarımıza telkin etmeliyiz. Peygamberimiz (s.a.v.) böyle söylemiş diyerek onlarda bu isteği uyandırabiliriz. 10 yaşında emredin kısmına çok girmesek daha iyi ama kanaatimce. Çünkü 7 yaştan sonraki üç yıllık dönemde namaza karşı daha mesafeli durabilir. Bizim altı yaş ufaklık canı kılmak istemediğinde “ben daha yedi yaşıma girmedim” deyip sıvışıyor bazen. Bu nedenle alışma evresi olan o üç yıllık zaman dilimini iyi kullanabilmek için bu kısmı söylemeyi 10 yaşına bırakalım.

Çocuk artık 7 yaşına geldi, namaza alıştırma zamanı. Ne yapacağız şimdi? Yukarıda yazdıklarım, bu yaş grubu için de hala geçerli aslında. 10 yaş emir dönemine kadar yine daha ılımlı sevdirme ve gündemde tutma konularına devam etmemiz gerekir. Ama çok daha fazlası bizi bekliyor aslında. Yazı yeterince uzadığı için ikinci evre 7-10 yaş arasını da bir sonraki yazıya saklayalım. Buraya kadar okuduğunuz, bu konuyla dertlendiğinizi gösterir. Allah razı olsun bunun için. Ve çocuklarımızı,onların neslinden gelecek olanları da secde ehlinden kılsın…Cumayı hayırla dolduralım… (Kehf Suresi okumayı unutmayalım…)